­محاسبه مالیات ، بر اساس داده های حساب افراد است

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما ، در برنامه میز اقتصاد امروز­موضوع­ هوشمندسازی سازمان امور مالیاتی ، باحضور­آ موحدی رئیس مرکز پژوهش و سخنگوی سازمان امور مالیاتی و­ رستگار عضو هیئت رئیسه اتاق اصناف­ بررسی شد.

بر اساس این گزارش در ابتدا سجاد وهابی مجری برنامه میز اقتصاد با طرح این سوال که­ روش های پرداخت مالیات اشخاص حقیقی اصناف و مشاغل به چه صورت­ است از سخنگوی سازمان مالیاتی خواستار توضیحاتی در این خصوص شد.!؟

موحدی بکنظر سخنگوی سازمان امور مالیاتی­ : بله خدمتتان عرض کنم زمانی که ما به موسم خرداد ماه هر سال نزدیک می شویم یعنی به موسم پایان خرداد به عبارت دقیق تر ۳۱ خرداد ماه صاحبان مشاغل ما باید به تعیین و تکلیف مالیات سال گذشته خودشان بپردازند دو روش عمده وجود دارد برای اینکه و یا دو روش در واقع در نظر گرفته شده قانون مالیاتهای مستقیم برای مواجهه با صاحبان مشاغلی که به عنوان تعیین تکلیف مالیات سال گذشته خودشان هستند یکی این که افراد می‌توانند از امکانی که سازمان امور مالیاتی به حکم قانون برایشان فراهم می آورد استفاده کنند که به نام تبصره ۱۰۰ یا تبصره ماده ۱۰۰ مالیات های مستقیم سازمان امور مالیاتی می تواند برخی از مشاغل و گروه هایی که فروش آنها از یک میزانی کمتر است برای مثال میزان فروش آنها کمتر از ۶ میلیارد و هفتصد و بیست میلیون است را از انجام بخشی از تکالیف مستثنا کند مثلاً فرض کنید نیازی به نگهداری دفاتر و مدارک ندارند نیازی به تسلیم اظهارنامه ندارند و صرفا می‌توانند با چند کلیک و در واقع به وارد شدن به درگاه خدمات الکترونیکی سازمان امور مالیاتی مالیات خودشان را پرداخت کنند­پس این می شود یک روش .

وی­ ادامه داد : روش دیگر برای کسانی است که این مسیر را به هر دلیل دیگری یا نمی توانند قانون یعنی فروش آنها بیشتر از ۶ میلیون و ۷۲۰ هزار تومان است در کل سال بوده و یا شاید این در آمده مالیات مقطوع که در نظر گرفته شده و در سامانه بارگذاری شده را به هر دلیل ممکن نمی پذیرند و یا احساس می‌کنند که مالیات کمتری را باید پرداخت کنند می روند و وارد فرایند تشخیص و رسیدگی می شوند یعنی اظهارنامه تسلیم می‌کند و موعد آن هم همانطور که خدمتتان عرض کردم تا انتهای ۳۱ خرداد ماه است

در ادامه مجری با پرسش این سوال که ­آقای موحدی آیا دریافت مالیات از طریق تبصره ۱۰۰ نسبت به سال گذشته تغییرات داشته یانه­ جواب داد .؟

موحدی :تغییراتی که نسبت به سال گذشته ما داشتیم سال گذشته اولین سالی بود که ما متکی به اطلاعات حساب های فروش یعنی حساب های متصل به دستگاه های کارتخوان آمدیم و مالیات را محاسبه می کردیم از آن جایی که بسیاری از افراد صاحبان مشاغل بازاریان شاید مطلع از این نبودند و می‌توانست در واقع به نوعی به حساب های متصل به دستگاه های پوز ممکن بود ارقامی به جز درآمد فروش واریز شود نیازمند این بود که ما یک سری اصلاحاتی را داشته باشیم یکسری سقف هایی را برای این که جهش مالیاتی در محاسبه مالیات آنها رخ ندهد یک سقفی را بخواهیم برایشان در نظر بگیریم یا کاهش فعالیت را داشته باشیم انواع مختلف ما سعی مان بر این بود که بتوانیم فرایند اجرای قانون را به گونه‌ای در واقع پیش ببریم که برای سازمان مشاغل ما جدی ایجاد نشود اما امسال خوب ما داده های بیشتری در اختیار داریم ما داده های متکی به حساب های تجاری را داریم حساب های تجاری که پیش تر نبود داده‌های حسابهای بانکی را داریم که با یک الگوریتم هایی قابلیت شناسایی حساب های تجاری برای آن وجود دارد بسیاری از واریزی های به حساب های تجاری را که شامل ورود تسهیلات بانکی بود از بانک مرکزی گرفتیم کسر کردیم یعنی علنا از حسابها خارج کردیم سود سپرده بانکی اگر واریز به حساب ها می شده کسر کردیم بسیاری از درآمد هایی که قابل شناسایی نبود به جز فروش را که وارد این حساب ها می شد به نوعی با تکیه بر اطلاعات مان حذف کردیم به نوعی شرایط را عادلانه‌تر کردیم برای محاسبه سیستمی و محاسبه هوشمند مالیات اصناف و مشاغل.

سوال : جناب آقای رستگار بفرمایید مشاغل تمایل شان بیشتر نسبت به چه سمتی است ­به سمت تبصره ۱۰۰ هست یا نه؟

رستگار: بله همانطور که مستحضرید حدود ۳ میلیون واحد صنفی در سراسر کشور است که بعضا توزیعی خدماتی و فنی است خوب این سه میلیون واحد صنفی که حدوداً عرض می کنیم با توجه به حالا سقف فعالیت شان و نوع فعالیت شان اینها نیازمند برنامه ریزی های خاص هستند نمی شود برای همه آنها یک برنامه یکسانی را در نظر گرفت با توجه به میزان فعالیت کاری و میزان درآمد شان در شهرهای بزرگ و به هرحال شهرهای کوچک و حتی روستاها این ها نیازمند این است که ما چند برنامه بچینیم که همه گروه های مختلف بتوانند از این امکاناتی که ایجاد شده در قانون استفاده کنند ترجیح ما از اول آن این است که همه از اظهارنامه استفاده کنند منتها مشکلاتی که در اظهارنامه وجود دارد و بعضا ما پرونده هایی که دیدیم که یک سال زمان میبرد که یک واحد صنفی هزینه بکند و برنامه‌ریزی بکند افرادی را در خدمت بگیرد آنها را که تازه دارا هستند انتهای سال چه اظهارنامه میرود به دلایل این اظهارنامه رد می شود این ها باعث می شود که اون مشوق هایی که ما در نظر گرفته ایم به هر حال طبق قانون اصل صحت اظهارات معدی است این یک نکته‌ای است که ما واقعاً باید نسبت به آن الزام داشته باشیم.

سوال: مشخص شده آماری وجود دارد چند درصد تمایل دارند به تبصره ۱۰۰؟

رستگار: ما به عنوان اتاق اصناف ترجیح مان این است که همه اظهارنامه استفاده کنند منتهی مشکلاتی را داریم در خصوص اظهارنامه دادند به هرحال صاحبان مشاغلی که یک مقدار کارشان گسترده تر است اینها هزینه های زیادی را برای قبولی اسناد و مدارک شان انجام می دهند یعنی اینکه سازمان مالیاتی شرکت هایی را تعیین کرده به عنوان شرکت معتمد اینها هزینه های بالایی را از از موضوع حسابداری و حسابرسی انجام می دهند برای نگه داشتن اسناد اینها باید هزینه شود متاسفانه خوب ما هم هزینه بالاست و هم اینکه تعداد زیادی از از واحدهای صنفی ما هنوز خودشان را تطبیق نداده اند با شرایط قانونی.

سوال: اصناف چه آموزش هایی در این زمینه داشته؟

رستگار :ببینید ما اتفاقاً برنامه‌های خوبی را با سازمان امور مالیاتی داشتیم جلساتی هم با آقای جناب آقای موحدی داشتیم رئیس محترم سازمان برنامه و اساس مان این است که آموزش بدهیم و این کار را شروع کردیم .

سوال: تا حالا آموزشی نبوده ؟

رستگار: بله آموزش بوده منتها آموزشی که فرا گیر باشد هنوز اتفاق نیفتاده اگر این قوانین را به هر حال افراد بدانند که در صورت به هر حال انجام دادن یا ندادن چه اتفاقی برایشان می افتد درست تصمیم می گیرد الان نکات مهمی که وجود دارد در خصوص اظهار نامه دادن این است که ضریب ای که بین ما و سازمان امور مالیاتی در حال حاضر به عنوان اینتاکد نام میبریم بین ما و سازمان است این ضریب هنوز اصلاحاتی نیاز دارد که هنوز این اتفاق نیفتاده حتی بحث ماده تبصره ۱۰۰ را هم اگر بخواهم اشاره کنم یکی از نکات مبهم استفاده از تبصره ماده ۱۰۰ خوب سال‌های گذشته کسانی که می خواستند بروند اظهارنامه بدهند و یا تبصره استفاده کنند این اختیار را داشتند که خودشان انتخاب کنند الان این به صورت سیستمی است بعضا پرونده هایی را داریم که کل صاحبان مشاغل که مجموع صاحبان مشاغل که مجموع فروش کالا و ارائه خدمات آنها در سال ۱۴۰۱ شش میلیارد و هفتصد و بیست میلیون تومان است امکان استفاده از تبصره را دارند ولی ما افرادی را داریم که اصلاً رقم گردش مالی شان کمتر از این ارقام ای است که سازمان مالیاتی به عنوان استفاده از تبصره است ولی نمی توانند استفاده کنند.

سوال: اجازه می‌خواهم این موضوعاتی که شما فرمودید را از جناب آقای موحدی هم بپرسیم که بحث هزینه بود و بحث شرکت های معتمد آیا برای این برنامه دیده سازمان امور مالیاتی؟

موحدی :من اگر اجازه بفرمایید مراجع به بحث مقوله تبصره ۱۰۰ یک صحبتی را خدمت شما عرض کنم واقعا جای تشکر دارد از جناب آقای رستگار و سایر بزرگواران اتاق اصناف­تهران یک رابطه به نوعی مثبت و تنگاتنگی بین سازمان امور مالیاتی و اتاق ها وجود دارد برای اینکه ما بتوانیم به یک تفاهمی برسیم که تفاهم در واقع یک چیزی ماورای منطق باشد یک توافق و تعاملی که چه شکلی بتوانیم این تفاهم و توافق را در راستای کسب مالیات حقوقی از صاحبان مشاغل دنبال بکنیم نکته اینجاست که ما جلسات بسیار زیادی مثلاً رئیس محترم سازمان امور مالیاتی اگر اشتباه نکنم در این مدت یک ماهه بیش از ۲۰ جلسه در سطوح مختلف مدیریتی و کارشناسی با کارشناسان حوزه اصناف داشته‌اند فعالیت اصناف و سایر شغل ها را مورد ارزیابی و تحلیل قرار داده اند و همراهی های لازم را داشتند.

می‌خواهم عرض کنم خدمتتون که بلاخره یک فرصت از تبصره ۱۰۰ است برای صاحبان مشاغل که می توانند بیایند و فارغ از زحماتی که اظهارنامه و پیگیری آن وجود دارد حداقل برای بخش قابل توجهی از صاحبان مشاغل خرد و کوچک این فرایند را دنبال کنند طبق آمارها ۵۲ درصد مشاغل مالیاتی نباید پرداخت کنند حدود ۸۲ درصد مشاغل مالیاتی که شامل این صفرها هم میشود مالیات کمتر از ۱۰ میلیون باید پرداخت کنند در واقع ۹۰ درصد مالیات ۲۰ میلیون برای کل سال شان باید پرداخت کنند و عملاً اگر ما بخواهیم طبق آمار بگوییم حدود ۴ درصد از صاحبان مشاغل مالیاتی بالای ۳۰ میلیون تومان برای کل سال را دارند پرداخت می کنند بنابراین مسئله و فرایندی که در قالب تبصره ماده ۱۰۰ فراهم آمد باعث شد که اتفاقاً یک موجی از استقبال صاحبان مشاغل را ما باهاش مواجه باشیم مثلا در همین چند دقیقه پیش که من آمار را گرفتم ما نزدیک به یک میلیون و پنجاه هزار نفر از صاحبان مشاغل را داریم که تبصره ۱۰۰ را در واقع آمده‌اند و فرم را تکمیل کرده‌اند .

سوال: یک میلیون و پنجاه از سه میلیون؟

موحدی :ما سال گذشته سه میلیون و ۸۸ هزار تا خود اظهاری داشتیم .

: یعنی یک سوم علاقه مند داشتیم؟

موحدی :نسبت به سال گذشته آن هم که هنوزم تا سی و یکم خرداد فاصله داریم و حدود ۱۹۶ هزار نفر اظهارنامه را انتخاب کرده‌اند بنابراین به نوعی شاید می‌شود گفت در واقع من اینجا این نکته را بخواهم اشاره کنم منطق حکم می کند به جهت مزایای که در تبصره ۱۰۰ لحاظ شده برای اینکه ما سقف هایی را قرار داده ایم که این مالیات زیاد از حد افزایش پیدا نکند مالیات هایی که در واقع به نوعی با کاهش ضریب فعالیت ما ضریب فعالیت را جناب آقای رستگار نسبت به سال گذشته کاهش دادیم برای کسانی که از تبصره ۱۰۰ میخواهند استفاده کند این فرآیند به گونه‌ای است که افراد می آیند .

سوال: چند درصد افزایش داشته ؟

موحدی: تقریباً ما حدود نسبت به سال گذشته بود حدود ۱5 اما کاهش داشتیم برای محاسبه مقطوع تبصره ۱۰۰ که اگر افراد بخواهند اظهارنامه بدهند طبیعتاً از این مزیت چه بسا استفاده نکنند به این جهت که ما می خواهیم آن مالیات اصناف خرد بازاریان خرد کسب و کارهای خرد به نوعی فرایند مالیات ایشان تسهیل بکنیم این شرایط شرایطی است که به نظرم کمک می‌کند و موجی را ایجاد می کند که ما از این موج می توانیم برای سادگی پرداخت مالیات هم سمت مشاغل و هم سادگی وصول مالیات در سمت سازمان باشد هم وصول را کاهش بدهد هم به نوعی همکاران مالیاتی مارا حجم مسئولیت و کار ایشان را کمتر بکند.

سوال:  آقای موحدی بفرمایید عدالت مالیاتی که ما بارها در گزارش متعدد می‌بینیم از طریق تبصره ماده ۱۰۰ چطور می تواند اجرا شود ؟

موحدی :خوب یک بحث این است که ما عدالت مالیاتی را زمانی می خواهیم لحاظ بکنیم داده های شفاف از صاحبان مشاغل داشته باشیم به گونه‌ای که سازمان مشاغل بر اساس داده ها این اطلاعاتی که دارد در خدمتم قرار می گیرد بر اساس دیتاها و اطلاعاتی که در اختیار ما قرار می گیرد مالیات ها را مورد محاسبه قرار بدهیم علی رغم آن مزیت ها و مزایایی که در تبصره ثبت می توانیم برای ایشان فراهم کنیم این کاری که سازمان امسال و سال گذاشته هم به نوعی انجام داد بحث محاسبه سیستم این مالیات ها است محاسبه سیستم مالیاتی یعنی بر اساس تمامی اطلاعاتی که سازمان امور مالیاتی از پایگاه‌های اطلاعاتی خودش اعم از حساب های بانکی حساب های فروش سابقه مالیاتی افراد در نظر دارد و لحاظ می کند می تواند بیاید و مالیات را به گونه‌ای مورد محاسبه قرار بدهد که آن روش های سنتی علی الراس ای که آقای رستگار می توانند شهادت بدهند در سال‌های گذشته می توانست در واقع محمل دریافت مالیات باشد را ما از آن گذر کرده باشیم عملاً این فرایند ساده و عادلانه که می‌تواند بر اساس داده ها بیاید و محاسبه مالیات را انجام بدهد میتواند کار سازمان مالیاتی و طبیعتا امور مالیاتی را نه تنها راحت تر بکند به تحقق عدالت مالیاتی هم کمک بکند.

سوال: همانطور که فرمودید روش جدید اجرا شده وقتی یک روش جدید اجرا می شود مطمئناً ممکن است که ایراداتی هم داشته باشد جناب آقای رستگار بفرمایید مشاغل و صاحبان کسب و کار و اصناف  می‌شود گفت در اجرای تبصره ماده ۱۰۰ دچار مشکلات  و دشواری هایی بوده اند یا نه؟

رستگار:به ‌هرحال محقق شدن عدالت مالیاتی واقعا آرزوی همه اقتصاد کشور است از جمله اصناف واقعاً عدالت را اگر ما بخواهیم تشریح کنیم به درستی باید تمام زوایا و تمام شئونش رعایت شود به هر حال یکی از مشکلاتی که ما داریم حالا سوال شما را این مدلی پاسخ می‌دهم به چه هزینه هایی است که برای کسب و کار متصور هستیم متاسفانه بعضاً در اظهارنامه دادن یکی از مشکلات ما این است که هزینه هایی که همه ما می‌دانیم که چند برابر شده است یعنی واقعاً دایر نگه داشتن یک اقتصاد و یک کسب و کار واقعاً کار خیلی سخت شده منتها برای این که هزینه های جانبی کسب و کار خیلی زیاد شده ما اگر بخواهیم به درستی حمایت کنیم و از جامعه اقتصادی کشور باید اظهارات آنها را در اظهارنامه های آنها بپذیریم یعنی اینکه با توجه به اینکه به هر حال این تورمی که ایجاد شده و به هرحال هزینه های مختلفی را به اصناف تحمیل کرده.

سوال: می شود مصداقی چه هزینه هایی؟

رستگار :ببینید یکی را همان اول مثال زدم همین بحث نگه داشتن حساب هایی که باید به سازمان امور مالیاتی ارائه بدهند آن حسابدار اگر در یک سال مثلاً سه میلیون تومان می گرفت الان می گوید باید ۳۰ میلیون تومان بدهید در واقع می گیرند این هزینه ها را حالا اینکه ما درآمد چطور باید کسب کنیم متاسفانه در تمام شرایطی که ما شاهدش بودیم کرونا و بعدش و قبلش خوب اصناف دچار آسیب شدند واقعاً .

البته سازمان مالیاتی حمایت ولی حمایت واقعی را که اصناف انتظار دارند نه از خود سازمان مالیاتی که از دولت واقعاً این اتفاق نیفتاده ما باید همه جوانب را بسنجیم تبصره ماده ۱۰۰ امکانی است برای یک گروه زیادی از جامعه صنفی آنهایی که کم برخوردار هستند آنها می‌توانند از این تبصره استفاده کنند البته اشکالاتی هم به این تبصره وجود دارد این تبصره مثلاً شده شش میلیارد و هفتصد و بیست میلیون تومان ولی با توجه به نرخ تورم که ما بخواهیم برای سال ۱۴۰۰ یا ۱۴۰۱ را در نظر بگیریم واقعاً باید حداقل ۱۵ میلیارد تومن در نظر بگیریم .

سوال :روش محاسبه را کاری نداری می‌خواهیم بگوییم در راستای اجرای این روند دریافت مالیات آیا اصناف مشاغل دچار مشکلات بوده‌اند یا نه مصداقی به فرمایید؟

رستگار: ببینید جناب آقای دکتر موحدی اشاره کردند به همین اظهارنامه دادن و بحث داده ها به هر حال داده ها از موضوعاتی است که مالیات را بر اساس داده‌های مالی و ریالی افراد در حساب‌های مختلف محاسبه کند اما این نیازمند آموزش است در سطوح مختلف کسب و کار می بینیم هنوز نظام‌مند نشده روش مالی شان باید آموزش داده شود.

سوال: خوب در سالهای اول هستیم و طبعاً به مرور زمان این مشکلات برطرف خواهد شد جناب آقای موحدی بعضی ها اعتراض دارند که سامانه مشکل دارند قطع می شود باید چه کار کنیم؟

موحدی :واقعیت قضیه این است که بله حجم زیادی از متقاضیان متقاضی درواقع تکمیل تبصره ۱۰۰ را دارند خوب طبیعی است که برای یک سری سیستم هایی که مبتنی بر فناوری ممکن است بعضی از موارد یا بعضی از اوقات دچار اختلال و یا مشکل شود خوب فرصت هست یعنی فرصت تا ۳۱ خرداد ماه وجود دارد البته این را عرض کنم که سازمان هیچ تصمیمی برای تمدید این مهلت ندارد بنابراین تقاضا می شود از همه صاحبان مشاغل که بیایند و از این فرصتی که برای ایشان فراهم شده استفاده کنند جهت در واقع تعیین و تکلیف مالیات خودشان .

سوال :آقای دکتر با توجه به اینکه تمدید نمی شود الان آن عزیزان که می خواهند بارگذاری کنند این اطلاعات را یا در سامانه می‌خواهند اقدامات انجام بدهند الان شرایط و بستر فراهم است است؟

موحدی: بله بله کاملاً شرایط فراهم است الان می توانند به شکل شبانه روزی در واقع درگاه خدمات الکترونیک سازمان امور مالیاتی پذیرای آنها است که بیایند وارد درواقع  سایت شوند و داخل این درگاه بیایند تکمیل فرم تبصره ۱۰۰ را داشته باشندو می توانند آنجا ببینند در واقع سابقه مالیاتی خودشان را گردش مالیاتی حاصل از حساب های تجاری و حساب پوز خودشان را ببینند مالیات محاسبه شده ای که سازمان بر اساس محاسبات سیستمی برای آنها مالیات مقطوع و البته با لحاظ همه آن مزایای یعنی واقعاً اگر کسی تصور می کند یعنی صاحبان مشاغل اگر می آیند اعمال مدیریت مقطوع را می بینند اصلا تصور نکنند که این مالیات مالیات حقشان در صورت تسلیم اظهارنامه است اگر تسلیم اظهارنامه صورت بگیرد چه بسا این مالیات افزایش هم داشته باشد این تخفیفات و ترجیحات ای است که در تبصره ۱۰۰ در واقع مهیا شده است .

سوال :بعضی ها هستند که در این چارچوب رقم تبصره ۱۰۰ در سامانه اسمشان نیامده است؟

موحدی :بله بارگذاری نشده هنوز برای برخی از افراد تصمیم گیری صورت نگرفته طبق اعلامی که دیروز خود بنده داشتم در رسانه‌ها ما تا انتهای روز سه شنبه ۲۳ خردادماه اگر بارگذاری نکرده ایم یعنی اگر فرم تبصره ماده ۱۰۰ مودی محترمی در سامانه بارگذاری نشد به این معنی است که الزاماً باید برود و از طریق اظهارنامه مالیات خودش را پیگیری بکند.
­